Kısırlık bir çiftin bir sene korunmasız düzenli cinsel temasa rağmen çocuğunun olmamasıdır. Normal bir çiftin bir ay içerisinde gebe kalma şansı 20-25, 6 ay içerisinde 75 ve 1 yıl içerisinde 90 dır.
Kısırlık bir çiftin bir sene korunmasız düzenli cinsel temasa rağmen çocuğunun olmamasıdır. Normal bir çiftin bir ay içerisinde gebe kalma şansı %20-25, 6 ay içerisinde %75 ve 1 yıl içerisinde %90’dır.Gebeliklerin büyük bölümü kadının yumurtlama günü ya da öncesindeki 6 gün içerisinde olur.Hem erkek hem kadın için çocuk yapabilme şansı 24 yaşında en fazladır.Yaş ilerledikçe bu şans da azalmaya başlar.Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin %15’i 1 sene içerisinde bunu başaramaz.Çocuğu olmayan çiftlerin %20’sinde tamamıyla bir erkek faktörü, %30-40’ında hem kadın hem erkek faktörü sorumludur.
1 yıl içerisinde çocuğu olmayan çiftlerin %25’inde ilk iki sene içerisinde gebelik görülürken takip eden iki yılda bu oran %10’a düşer.
Çocuğu olmayan çiftlerde erkek üroloji doktoruna başvurmalıdır.Erkekteki problem varikosel(yumurtaya giden damarların genişlemesi),spermin taşındığı yolda tıkanıklık,iltihap gibi çözümü olan nedenlere bağlı olabileceği gibi üroloji doktorunun muayenesinde ve yapacağı tetkiklerde yumurtalık kanseri,beyin tümörü(prolaktinoma) gibi ciddi hastalıkların tanısı da gecikmeden konulmuş olur.
İnfertil(Kısır) bir erkeğin değerlendirilmesi;
1. Cinsel Hikaye:
• Çift doğum kontrol yöntemi uyguluyorsa (prezrvatif,gebeliği önleyici ilaçlar,spiral…) yöntem bırakıldıktan sonra geçen süre önemlidir.
• Erkeğin sertleşme ve boşalmayla ilgili problemleri gebeliği engelleyebilir.
• Cinsel ilişki sırasında kullanılan vaginal kayganlaştırıcılar sperm hareketini bozabilir.
2. Geçmişe ait hikaye
• Yumurtalardan birisinin ya da her ikisinin yerinde olmaması
• Önceden geçirilmiş ameliyatlar(İnmemiş testis(yumurta),fıtık,testisin kendi üzerine dönmesi,testise gelen darbe,karın içi başka operasyonlar)
• İdrar yollarında iltihap
• Belsoğukluğu gibi cinsel temasla bulaşan hastalık öyküsü
• Kabakulak sonrasında yumurta iltihabı
• Böbrek hastalığı,şeker hastalığı,yakın zamanda geçirilmiş ateşli hastalıklar
• Kullandığı ilaçlar
• Meslek(sauna,fırın gibi sıcak ortamlarda çalışma)
• Sigara,alkol,uyuşturucu ilaç kullanımı
• Varsa önceki eşinden gebelik olup olmadığı
3. Aile hikayesi
4. Kadına ait hikaye
• Adet döneminde problem var mı?
• Varsa önceki eşinden hamile kalmış mı?
• Kadın doğum doktoruna muayene ve sonucu?
Erkek,üroloji doktoruna başvurduğunda bu ayrıntılı sorular kendisine sorulur.Alınan cevapların ve yapılan fizik muayenenin ardından sıra sperm(semen) analizine gelir.Kısır erkeğin değerlendirilmesinde sperm tetkiki çok önemli bir yer tutar.
Sperm tahlilinde değerlerin sayısı ve kalitesi azaldıkça gebelik ihtimali düşer ama sperm olduğu müddetçe sıfıra inmez.Sperm tahlilinde problem görülen erkekte test, mutlaka en az bir defa tekrarlanmalıdır.Semen örneği geniş ağızlı,temiz kaplara toplanmalıdır.Semen örneğini 48-72 saatlik bir cinsel perhiz sonrası mümkünse laboratuarda masturbasyonla vermek en uygunudur.Verilen örnek spermin sayısı,hareketi,yapısı gibi temel değerler doktor tarafından değerlendirilir.Gerekli görülenlerde ileri araştırma (hormon tahlili,semen kültürü,ultrason,) yapılır.
Yapılan bütün değerlendirmelerden sonra kısırlığın tedavisine geçilir;
1. Eğer hastada kısırlığa neden olan hastalık saptandıysa örn. gençlerde çok sık görülen varikosel hastalığı ameliyat edilir,hormonal problem varsa gerekli ilaç tedavileri başlanır.
2. %25 kadar hastada semen tahlilinde bozulma dışında hiçbir bulgu saptanmaz .Bu hastalara ampirik dediğimiz yararı tam olarak kanıtlanmamış ilaçlar verilebilir.Ama semen kalitesinde 3-6 ay içinde düzelme olmuyorsa çok uzun süre kullanımaması gerekektedir.
3. Semen kaliteleri ürolojik müdahale ile düzelmeyen,gerekli ilaç tedavisi için bekleyecek vakitleri olmayan ileri yaşta çiftler için tüp bebek olarak bilinen yardımcı üreme teknikleri önerilmektedir.
